De helden van ons verhaal: onze telers. Zonder hen geen heerlijk verse groenten, fruit en kruiden. Met net iets minder dan duizend zetten ze ondertussen zo’n 170 verschillende soorten op tafel. Zo geniet je bij BelOrta het jaar rond van lokaal geteelde producten. Al is de kwaliteit universeel, hun verhalen zijn uniek.
Gezonde, kwaliteitsvolle en lekkere producten, daar zetten wij ons elke dag voor in. Logisch dus dat we ook geven om onze omgeving en de samenleving. Duurzaamheid staat daarom centraal in onze aanpak.
Dat merk je niet alleen aan onze korte keten maar ook in de boomgaarden, op de velden en in de serres van onze telers. Ze springen er met zorg om met bodem en water en werken strikt volgens de milieuregelgeving en kwaliteitsnormen van hier.
Een echte coöperatie
BelOrta is een echte coöperatie in hart en nieren – van, voor en door telers.
Het woord ‘coöperatie’ betekent samenwerking. Dat is wat de groente- en fruittelers doen. In plaats van zich met hun producten individueel op de binnen- en buitenlandse markt te begeven, hebben de in hoofdzaak familiale bedrijven zich gegroepeerd.
De coöperatie is een bedrijfsvorm die zich kenmerkt door een democratische besluitvorming. Het lidmaatschap is vrijwillig en open. De coöperanten, die hun autonomie en onafhankelijkheid behouden, zijn mede-eigenaar en hebben inspraak in het beleid van de coöperatie.
Typisch voor de coöperatie is dat ze geen winst nastreeft, maar wel haar doel wil maximaliseren: de leden-telers een eerlijke prijs bezorgen voor de producten die ze telen. De afzetmarkten gezamenlijk benaderen geeft hen meer slagkracht. Grote en kleine producten, specialiteiten en klassieke groenten en fruit genieten van elkaar. Bepaalde kopers komen voor specialiteiten naar BelOrta, maar nemen dan ook klassieke producten mee of omgekeerd. Dat versterkt elkaar.
Een coöperatieve vennootschap stelt steeds de noden en wensen van haar coöperanten centraal. Gedreven door de 7 ICA (International Cooperative Alliance) principes bepleit BelOrta een vrijwillig en open lidmaatschap, democratische controle en economische participatie door leden, autonomie en onafhankelijkheid, onderwijs, vorming en informatieverstrekking, samenwerking tussen coöperaties en aandacht voor de gemeenschap.
Complete transparantie in het hele productieproces plaatsen we centraal. De hechte band tussen ons product en de planeet en tussen onze bedrijfsmissie en onze omgeving uit zich in ons engagement voor een duurzame bedrijfsvoering.
Product- & teleradviesgroepen: Van, voor en door telers
In het kader van coöperatief ondernemen en inspraak van de teler, zijn de product- en teleradviesgroepen (PAG en TAG) een belangrijke pijler binnen BelOrta. Vanuit de specifieke productgroepen wordt samen met de producenten de commerciële strategie bepaald.
Voor onze top 12 van grootste producten wordt minimaal 1x per jaar een PAG georganiseerd. Voor bepaalde teelten zijn er jaarlijks ook TAG’s. Op deze productgroepen komen verschillende strategische elementen aan bod: marktinfo en cijfers BelOrta, overzicht verschillende verkoopsystemen, informatie over kopers, afspraken rond telersvergoedingen, de marketingstrategie en de belangrijkste aandachtspunten rond kwaliteit en info wat onderzoek en rassen betreft. De productgroepen hebben een representatieve samenstelling van de telers.
De voorzitter is een bestuurder van BelOrta en de secretaris is het divisiehoofd of de supervisor verkoop (commerciële dienst) van de betrokken teelt(en). De adviezen van de productgroepen worden ter validatie voorgelegd aan de Raad van Bestuur. Ook los van de PAG’s en TAG’s zijn er zeer frequent vergaderingen met bepaalde groepen telers. Zo zijn er bijvoorbeeld meetings met de specialty telers tomaat en infosessies of specifieke telersvergaderingen op belangrijke momenten tijdens het seizoen of zelfs ad hoc. En naast de dagelijkse contacten tussen telers en BelOrta zijn er ook nog de gesprekken in functie van relatiebeheer. Daarin komt de samenwerking met BelOrta aan bod en luisteren we naar de noden van onze telers. Zo kunnen we samen nog beter aan de toekomst werken.
Care4Growing, het digitale platform dat telers en partners verenigt
Het multifunctionele platform Care4Growing, ontwikkeld als samenwerking tussen BelOrta, Coöperatie Hoogstraten en REO Veiling, zorgt ervoor dat elke teler over een mobiel hulpmiddel beschikt dat hem bij zijn dagelijkse taken ondersteunt en het werken efficiënter maakt. Een ‘virtuele assistent’ op het veld, die de teler begeleidt in zijn dagelijkse werking. Van proactieve begeleiding op het veld of in de serre, vereenvoudiging van de administratie, efficiëntere organisatie tot contact met partners uit de sector. De app ondersteunt de teler doorheen het hele traject van ‘teelt tot aanvoer’. De bedoeling is om op langere termijn een ‘digitaal ecosysteem’ te creëren waarin ook andere sleutelspelers uit de sector, zoals leveranciers en proefcentra, terecht kunnen.
Heerlijk van hier
De groenten en fruit worden geteeld in een straal van maximum 200 kilometer rond onze drie operationele sites: Sint-Katelijne-Waver, Zellik en Borgloon. De meeste telers leveren al generaties lang aan ons.
Hier geteeld
De meeste van onze telers bevinden zich in België, maar ook in Nederland zijn telers voor ons in de weer. De afstand tot onze verschillende sites blijft echter steevast beperkt. Belgisch of Nederlands : het blijft natuurlijk dichtbij en dus van hier.
Hier gecontroleerd en verkocht
Op onze sites in Sint-Katelijne-Waver, Zellik en Borgloon worden alle aangevoerde groenten en fruit geïnspecteerd door onze productspecialisten. Zo staan wij garant voor een uitmuntende kwaliteit en fantastische smaak. Na de controle door onze keurders worden onze producten binnen 24 uur geveild.
Korte keten
Niets is zo lekker als vers. Daarom houden we onze keten zo kort mogelijk. De producten die de telers 's morgens vroeg leveren worden veelal diezelfde ochtend nog geveild. Even later starten ze dus reeds hun reis richting een winkel. Die korte afstand (en tijd) tussen teler en winkel heeft een tweede voordeel : we beperken het transport en de opslag tot een minimum.
Duurzame producenten
BelOrta adviseert en begeleidt haar producenten op verschillende werkgebieden. We ondersteunen bij de implementatie van kwaliteitssystemen en voorzien in kwaliteitscontrole tijdens de productie en de oogst. We geven raad voor de productieplanning en stellen de nodige verpakkingen ter beschikking van producenten.
Al onze producten, zowel groenten als fruit voldoen aan het keurmerk Flandria waar kwaliteit een belangrijk onderdeel van is. Verder voldoen al onze producten aan de lastenboeken Vegaplan en GLOBALG.A.P. Die staan niet alleen voor voedselveiligheid, maar ook voor milieubewustzijn. De naleving ervan wordt op de productiebedrijven door externe controle-instellingen geaudit.
De producenten die aangesloten zijn bij BelOrta, telen op een duurzame wijze groenten en fruit. Dit is geen vrijblijvende verklaring. Het engagement komt tot uiting in de deelname aan Responsibly Fresh. Onder dit label valt ook de verplichte certificatie van Vegaplan en GLOBALG.A.P., lastenboeken waarin de verschillende aspecten van duurzaamheid verwerkt zitten. Het voldoen aan sociale aspecten wordt aangetoond door het GRASP-certificaat.
Responsibly Fresh bundelt ook heel concrete duurzaamheidsinspanningen op een aantal typische tuinbouwbedrijven. Het gaat om investeringen en aanpassingen aan de bedrijfsvoering die de bedrijfsleiders al vrij algemeen doorvoeren en over ontwikkelingen en innovaties die in de toekomst mogelijk verder ingang vinden in de sector.
Sinds 1996 kennen wij in de sector groenten en fruit het systeem van de Gemeenschappelijke Marktordening (GMO) voor groenten en fruit. De doelstelling van de GMO bestaat er in om door concentratie van het aanbod de positie van de boer in de voedselketen te versterken. Daarnaast biedt het samenwerken in producentenorganisaties voor de producenten ook extra ondersteuning.
Iedere groenten- en fruitteler binnen de EU kan GMO-subsidie verkrijgen. Met de regeling voor gemeenschappelijke marktordening (GMO) wil de Europese Unie met subsidies een duurzame, concurrerende productie van groente en fruit stimuleren, schommelingen van telersinkomsten tijdens crises beperken, de consumptie verhogen en het milieu beschermen.
Onder de gesubsidieerde GMO-items zitten heel wat items die een invloed hebben op de verduurzaming van het bedrijf of de werkwijze van producenten. Aangezien BelOrta invloed heeft op items die opgenomen worden in de GMO-lijst, kunnen we zo onze leden motiveren om steeds duurzamer te produceren.
Energieproductie bij producenten
Onze producenten blijven heel wat inspanningen leveren om (een deel van) de door hun benodigde energie op een duurzame manier op te wekken. Bij de meeste verwarmde serreteelten is deze warmte afkomstig van een WKK (warmtekrachtkoppeling). Daarnaast beschikt een groot deel van de producenten ook over fotovoltaïsche zonnepanelen (PV). Eén teler maakt gebruik van windenergie.
Nieuwe energiebesparende technieken die stap voor stap hun intrede doen bij de aangesloten producenten zijn onder andere led-groeilampen in de serres en precisielandbouw. Led-groeilampen verbruiken significant minder energie dan de traditionele groeilampen. Ze bieden bovendien meer mogelijkheden op het vlak van gerichte sturing van de groei omdat de kleur van het licht aangepast kan worden. Precisielandbouw zorgt voor een meer nauwkeurige uitvoering van werkzaamheden op het veld, onder meer met behulp van een GPS-systeem op de machines. Door minder overlap dalen daardoor de gebruikte hoeveelheden brandstof, meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen.
Spaarzaam met water
Voor onze producenten is water één van de belangrijkste en kostbaarste grondstoffen. Zij hebben er dan ook alle belang bij om op een duurzame wijze om te gaan met het beschikbare water. Bij serres gebeurt dit door regenwater op te vangen en te gebruiken als irrigatiewater. Waar mogelijk, wordt het overtollige drainwater opgevangen, gezuiverd en/of ontsmet en opnieuw gebruikt. Dit is het geval bij vruchtgroenten, bladgewassen, zachtfruit en aardbeien - geteeld in serres. Ook bij andere overdekte teelten, waaronder witloof, wordt maximaal geopteerd voor regenwater. Bij de bepaling van de waterbehoefte van vollegrondsteelten volgen onze producenten het voor de planten beschikbare vocht in de bodem actief op. Zodra de vochtigheidsgraad onder een aanvaardbaar niveau zakt, schakelen ze over op irrigatie. Zo vermijden ze dat er te veel of te vroeg geïrrigeerd wordt en maximaliseren ze de efficiëntie van waterinzet. Regenwater wordt ook ingezet voor na-oogstprocessen, zoals wassen, spoelen en inkoelen. Hierbij is in het kader van voedselveiligheid de microbiële kwaliteit van het water van kernbelang. Onze producenten volgen de microbiële kwaliteit van dit water nauwgezet op door het water regelmatig te laten analyseren. Hiervoor baseren ze zich op een risicoanalyse die onder meer rekening houdt met het type product. Onze producten moeten immers aan strenge microbiologische voorwaarden voldoen.
Naast de grote capaciteit aan regenwateropvang, worden ook meer en meer alternatieve waterstromen gebruikt zodat het gebruik van grond- en leidingwater beperkt wordt. Irrigatienetwerken en gemeentelijke of provinciale bufferbekkens zijn voorbeelden van deze alternatieven. Ook passen de producenten steeds meer waterbesparende technieken toe zoals het gebruik van T-tape, druppelirrigatie, sproeibomen en irrigatie op ideale tijdstippen.
Biodiversiteit door breed aanbod groenten en fruit
De werkwijze van de coöperatie laat toe dat er een breed gamma aan groenten en fruit wordt aangeboden. Ook niet alledaagse producten vinden hun afzet via BelOrta. Dit zorgt voor een gevarieerd aanbod voor de consument en voor het behoud van een hoge diversiteit in groenten en fruit op de Belgische markt.
BelOrta is ook vragende partij aan onderzoeksinstellingen om de teeltmogelijkheden van nieuwe producten uit te werken of te verbeteren en zo de diversiteit te verhogen. Denk maar aan de aandacht voor smaakvolle rassen bij tomaten, komkommers, appels, peren, aardbeien, braambessen, … of een breder assortiment bij tomaten, peren, appels.
Op de tuinbouwbedrijven wordt IPM (geïntegreerde pest controle) in zijn ruime betekenis meer en meer toegepast. Om het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen te beperken zetten producenten natuurlijke vijanden in en vindt precisielandbouw steeds meer ingang. Hommels, bloemenstroken en houtkanten worden ingezet om de bevruchting bij fruit en vruchtgroenten te optimaliseren. Tot slot is op een toenemend aantal bedrijven infrastructuur aanwezig om restanten van oplossingen van gewasbeschermingsmiddelen op te vangen en te verwerken.
BelOrta ambassadeurschap
Als lokale telersorganisatie is BelOrta verbonden met andere lokale spelers, initiatieven en tradities.
Om die lokale verbondenheid in de kijker te zetten en te versterken, geven we onze producenten een platform om te vertellen over hun passie, kunnen ze BelOrta promoten op hun vrachtwagens of op het bedrijf of kunnen ze gratis kledij en promotiemateriaal bestellen op de BelOrta webshop. Bovendien kunnen actieve BelOrta producenten sinds 2021 jaarlijks productsponsoring aanvragen om een lokaal evenement te ondersteunen.